Latin Amerika’da Süper Uygulamaların Ortaya Çıkışı
Süper uygulamalar (uygulama içinde uygulama) olarak adlandırılan WeChat ve Alipay; aylık 1 milyardan fazla ve yıllık 1 milyar aktif kullanıcılarıyla Çin mobil ekosisteminin (cep telefonları, tabletler vb.) ayrılmaz bir parçası oldu. İki uygulama da yemek siparişi ve bisiklet kiralama gibi servislerin yanı sıra ödeme, sigorta ve yatırımın da içinde olduğu finansal hizmetleri sağlamakta.
Dünya genelindeki diğer şirketler de bu başarılı Çin şirket modelini kendi ülkelerinde taklit etmeye çalışmakta. 650 milyona yakın toplam nüfusuyla ve içinde bulundurduğu ülkelerin dil, kültür ve din benzerliklerinin etkisiyle Latin Amerika, çetin bir rakip olarak kendi süper uygulamalarını oluşturmaya başladı. GSMA verilerine göre Latin Amerika, %62 oranında sadece mobil cihazlar için tasarlanmış uygulamalara sahip.
Süper Uygulama Modellerinin Yayılması
WeChat ve Alipay’in önemli başarılarından sonra, dünya çapındaki birçok şirket kendi modellerini uyarlama kararı aldı. Çin’e konum olarak yakınlığı ve Çin’in üzerindeki nüfuzuyla Güneydoğu Asya, süper uygulamaların ilk baş gösterdiği bölgelerden biri oldu. Singapur‘un ve Endonezya’nın araç uygulamaları Grab ve Go-Jek, hem Uber‘in kendi bölgelerinde gelişimini engelleyerek hem de sadece araç çağırma uygulaması olmaktan çıkıp; yemek siparişi, ödeme gibi birçok servis vermeye başlayarak milyar dolarlar kazandı. Hindistan’da PayTM, özellikle Tapzo‘nun geçen yıl Amazon tarafından satın alınması ve kapanması sonrasında kendisini geliştirerek ülkenin öncü uygulamalarından biri oldu.
Tabi her süper uygulama aynı değil. E-ticaret şirketi kökenli Alipay daha çok finansal servislere odaklanırken, WeChat bir mesajlaşma uygulaması olarak başlayıp finansal servislerden e-ticareti, oyunu, seyahati vb. birçok günlük servisi kendi içine kattı. Güney Asya’da Go-Jek ve Grab araç çağırma hizmetleri olarak başlamışken, önce teslimat ve sonrasında finansal hizmetleri bünyelerine kattı. PayTM ise dijital cüzdan platformu olarak başladığı halde finansal ve günlük hizmetleri de kullanıcılarına sunuyor.
Peki Latin Amerika’dan Ne Beklenmeli?
Latin Amerika’nın süper uygulamaları kendilerine özgü bir biçimde geliştirilmeli. Çünkü, bölgenin kendi dinamikleri Çin’den çok farklı.
İletişim, müzik, araştırma ve daha birçok sektörü kontrol eden Avrupa ve Amerikan teknoloji şirketleri; Latin Amerika bölgesinin internet ortamını fazlasıyla etkilemekte. Bu nedenle, yerel bir start-up şirketinin bu büyük şirketlerle baş etmesi çok zor. Yine de araç çağırma, yemek siparişi ve finans gibi bazı hizmetler, yurt dışından kontrol edilmesi zor olduğu için start-uplar için rekabet etmesi kolay alanlar olabilir. Bu hizmetler yerel ve sıkı kontrol altında sektörler olduğundan özellikle başka ülkelerde kurulması zordur. Bu nedenle, tam da bu hizmet alanlarında, eşi benzeri görülmemiş bir sermaye yatırımına sahip süper uygulama adaylarını görmekteyiz.
Süper Uygulama Adayları
Kolombiya’ya ait çevrimiçi teslimat uygulaması Rappi, bölgenin en öne çıkan süper uygulama adayı oldu. Bu uygulama; Sequoia, Andreessen Horowitz ve SoftBank gibi finans devleri tarafından yapılan 1.4 milyar dolar yatırımla, Latin Amerika’nın en çok yatırım alan start-uplarından birisi oldu. Başlarda sadece yemek siparişi hizmeti sunsa da şimdi, elektrikli scooter, ödeme, eşten eşe (P2P) para transferi, sinema bileti ve banka kartı gibi servisler de sunmakta. Rappi; Brazilya, Meksika, Kolombiya, Arjantin, Şili, Uruguay ve Peru’da da hizmet vermekte.
Finansal sektörün bir başka süper uygulama adayıysa, e-ticaret devi Mercado Libre, Mercado Pago. Bu uygulama, sanal pazarda kullanıcılar arası ödeme sistemi olarak başlayıp çevrimiçi-çevrimdışı ödeme, fatura ödeme ve yatırım (Mercado Fondo) gibi diğer finans hizmetlerini de bünyesine kattı. Ana firması sayesinde, Latin Amerika’nın neredeyse her yerinde faaliyet göstermekte ve yıllık 400 milyona yakın bir ticari hareket elde etmektedir.
Brezilya’ya ait Movile uygulaması güçlü bir rakip olarak süper uygulama piyasasında yer edindi. Şirket; halihazırda, yemek siparişinden etkinlik biletlerine; kurye hizmetinden çocuklar için Netflix uygulamasına kadar oldukça kapsamlı bir hizmet alanına sahip ve Brezilya, Meksika, Kolombiya ve Arjantin’de faaliyet göstermekte. Şirket toplamda 395 milyon dolar yatırıma ulaştı ve bunun yanı sıra, kendi küçük şirketlerinden biri olan iFood, toplamda 592 milyon dolar yatırım aldı.
İspanya şirketi Cabify, süper uygulamaların yarışına girmeye çalışmakta. Yakın zamanda, elektrikli scooter ve bisiklet servisinin yanı sıra kendi finansal teknoloji şirketleri, Lana sayesinde de finansal hizmetler sunmakta. 477 milyon dolar yatırıma sahip olmasına rağmen Cabify için süper uygulama olma süreci biraz zor olacak. Çünkü araç çağırma uygulaması yarışındaki rakipleri Uber ve Didi; bölgede oldukça etkin ve bünyelerine yeni servisler ekleyerek güçlerini arttırmaya çalışıyorlar.
Brezilya Ön Plana Çıkıyor
Bir Brezilya şirketi (10 milyardan fazla değeri olan özel şirket) olan Nubank, merak uyandırıcı bir potansiyel rakip olabilir. Nubank, Brezilya’da halihazırda 8 milyon kullanıcıya sahip ve Meksika, Arjantin ve Kolombiya’da da etkin olmaya başladı. Şirket sadece geleneksel finansal hizmetler veriyor olsa da yatırımcısı Tencent sayesinde 1,1 milyar dolar yatırım almayı başardı. Dolayısıyla, WeChat ile benzer yolda yürümeye karar vermesi bir sürpriz olmaz.
Bir başka Brezilya şirketi, Banco Inter (BIDI11) bir sanal pazar oluşturdu. Kullanıcılarına finansal hizmetlerin yanı sıra e-ticaret, ulaşım ve bunun gibi birçok servis sunmaya başladı. Bu girişimci banka, halka açık şirket olmasının yanı sıra 7 milyar değere sahip ve son hisse satışlarından sonra SoftBank tarafından desteklenmeye başladı.
Bütün ismi geçen şirketler, Latin Amerika’nın en sağlam süper uygulama adaylarından. Yine de piyasadaki diğer rakipler bizi şaşırtabilir. Bunların başında, perakende ve e-ticaretin öncülerinden Magazine Luiza geliyor. Şirketin CEO’su, şirketi geleneksel ve fiziki satış mağazalarından bir teknoloji şirketine dönüştürüyor. Bunun yanı sıra, şirketin bünyesindeki MagaLu uygulamasını, birçok hizmet sunarak bir süper uygulama yapmayı hedeflemekte. Brezilya piyasasında rekabet edebilecek olsa bile şirketin temel işletmeleri sadece Brezilya’da faaliyet gösterdiği için bölgesel bir rakip olması zor olabilir.
Latin Amerika’daki Süper Uygulamalar Çin’dekilerle Aynı Olmayacak
Süper uygulamaların Latin Amerika’da yükselmeye başladığını gözlemlesek bile piyasa farklılığından dolayı Çin’in izlemiş olduğu yol izlenmeyecek. Piyasası Latin Amerika’ya daha çok benzediğinden, Güney Asya’daki süper uygulamalar Çin’den çok daha iyi bir örnek oluşturabilir. Yine de Latin Amerika’nın süper uygulamaları, bölgenin etkenlerine bağlı olarak kendilerine özgü bir biçimde gelişecek.
Daha çok şirket Çin’in başarı öyküsünden etkilenmeye başlıyorken, daha çok uygulamayı Latin Amerika’nın süper uygulaması olma yarışında görmemiz mümkün. Risk sermayedarları şimdiden kendi paylarını, Latin Amerika’nın öncü süper uygulamalarından olacaklarına inandıkları girişimlere koymuş durumda. Bir şey çok açık: Piyasanın ne yönde gelişeceğini görmek heyecanlı olabilir ancak kullanıcılar bu yarışın gerçek kazananları olacak.
Kaynak: techcrunch.com
